ingilizcece.com Webutation

31 Ağu 2011

Direct-Indirect / İngilizce Dolaysız-Dolaylı Cümleler

Direct-Indirect / İngilizce Dolaysız-Dolaylı Cümleler  

Bir söz, sözü söyleyen kişinin ağzından çıktığı gibi aynen ifade edilirse, bu “direct” dolaysız cümle olur. Birisinin söylediği söz, yani birisinin söylediği cümle, diğeri tarafından başka birisine aktarılırsa, bunlar “indirect” dolaylı cümle olur.

Dün Ali “Ben her gün okula giderim.” Dedi.

“Indirect”
cümlede ise kişi, birisinin söylediği sözü kendi kelimeleriyle aktarıyor.

Dün Ali her gün okula gittiğini söyledi.

Direct
cümlelerin yapısı ikiye ayrılır.  
  •  Ana cümle (main clause)
  •  Yan cümle (subordinate clause)

Tırnak içindeki bölüm, yani aktarılan söz, yan cümledir. Cümlenin tamamı ana cümledir. Türkçe’de yan cümle, ana cümlenin içindedir. İngilizce’de genellikle yan cümle sondadır.

Direct
cümlelerin indirect şekle çevrilişi değişik uygulama gerektirmesi bakımından üç şekilde olur.

1- (Statement)
olumlu, olumsuz düz cümleler.

2- (Question)
soru cümleleri.

3- (Imperative)
emir cümleleri.
1- Statements

Olumlu, olumsuz düz cümleler.

Bu gruptaki “direct” cümlelerin “indirect” hale çevrilmesinde iki noktaya dikkat ediniz.

A) Ana cümle “The Simple Present Tense”mi yoksa “ The Simple Past Tense” mi?

B) Ana cümleden sonra, yan cümleye başlarken “to” ile bağlı bir “indirect object” (dolaylı tümleç) var mı? Yani “to me”, “to him”, “to his father”, “to the director” gibi.

Bu iki unsura bağlı olarak dört çeşit “direct” cümle vardır.

Ana cümle Simple Present Tense, indirect object yok.
  1. All the time Ali says “I love Ayşe.”
    Ali her zaman “Ayşe’yi severim” der.

  2. Ana cümle Simple Present Tense, indirect object var.
All the time Ali says to his friends “I love Ayşe.”
Ali her zaman arkadaşlarına “Ayşe’yi severim” der.
  1. Ana cümle Simple. Past Tense, indirect object yok.
Yesterday Ali said “I love Ayşe.” Ali dün “Ayşe’yi severim” dedi.
  1. Ana cümle Simple Past Tense, indirect object var.
Yesterday Ali said to me “I love Ayşe.”
Ali dün bana “Ayşe’yi severim” dedi.
Kural:

A) Ana cümlede “indirect object” varsa “indirect”e çevrilirken “say” fiili “tell”e dönüşür.

B) Yan cümledeki şahıs zamirleri, sözü söyleyenin bahsettiği kişiye göre değişikliğe uğrar.

C) “Direct” cümledeki ana cümle “S. Present Tense” ise “indirect”e çevirirken yan cümlenin zamanı aynen kalır. Eğer
ana cümle “S. Past Tense” ise “indirect”e çevrilirken yan cümlenin zamanı da bir derece “Past”laşır.

  1. Ali says “I love Ayşe.”

    Ali “Ayşe’yi severim” der.


    A) Ana cümlede “say” fiilinden sonra “to me”, “to you”, “to him” gibi bir “indirect object” bulunmadığı için “say” fiili aynen kalır. Yan cümlenin tırnakları kaldırılır ve ana cümle ile yan cümle arasına “that” bağlacı yerleştirilir.  

Ali says that ______________________

B) Yan cümledeki birinci şahıs zamiri olan “l”, üçüncü şahıs zamiri olan “he”ye dönüşür. Çünki Ali kendisinden bahsetmektedir.


Ali says that he ______________________

C) Ana cümlenin fiili “S. Present Tense” olduğu için, yan cümlenin fiili de değişmeyerek “S. Present Tense” olarak kalır.

Ali says that he loves Ayşe.
Ali Ayşe’yi sevdiğini söyler.

2) Ali says to his friends “l love Ayşe.”Ali arkadaşlarına “Ayşe’yi severim” der.

A) Ana cümlede “say” fiilinden sonra “indirect object” (to his friends) olduğu için “say” fiili “tell”e dönüşür ve yine “direct object”ten sonra “that” bağlacı getirilir.

Ali tells to his friends that ______________________

B) Yan cümledeki birinci şahıs zamiri olan “I”, üçüncü şahıs zamiri olan “he”ye dönüşür.

Ali tells to his friends that he ______________________

C) Ana cümlenin fiili “S. Present Tense” olduğu için yan cümlenin fiili de değişmeyerek “S. Present Tense” olarak kalır.

Ali tells to his friends that he loves Ayşe.

Ali arkadaşlarına Ayşe’yi sevdiğini söyler.

Ali said “I love Ayşe.”
Ali “Ayşe’yi severim” dedi.

A) Ana cümlede fiilden sonra “indirect object” bulunmadığı için fiil aynen kalır. (tell’e dönüşmez.) Fiilden sonra “that” bağlacı getirilir.

Ali said that ______________________

B) Yan cümledeki birinci şahıs zamiri olan “l”, üçüncü şahıs zamiri olan “he”ye dönüşür.
 

Ali said that he ______________________

C) Ana cümlenin fiili “S. Past Tense” olduğu için yan cümlenin fiili de bir derece “Past”laşır.

Ali said that he loved Ayşe.

Ali Ayşe’yi sevdiğini söyledi.

Ali said to me “l love Ayşe.”
Ali bana “Ayşe’yi severim” dedi.

A) Ana cümledeki fiilden sonra “indirect object” (to me) bulunduğu için “say” fiili “tell’e dönüşür. Fakat fiilimiz “Simple Past Tense” olduğu için onun da “Simple Past Tense”i olan “told”u alıyoruz. Yine “direct object”ten sonra da “that” bağlacını getiriyoruz. 

Ali told me that ______________________
B) Yan cümledeki birinci şahıs zamiri olan “l”, üçüncü şahıs zamiri olan “he”ye dönüşür.

Ali told me that he ______________________

C) Ana cümlenin fiili “Simple Past Tense” olduğu için, yan cümlenin fiili de bir derece “Past”laşır.

Ali bana Ayşe’yi sevdiğini söyledi.

Ana cümlenin “direct” ve “indirect” cümlelerde kullanılan fiil çekimleri aşağıdaki tabloda verilmiştir. 
Direct
Indirect
1- Simple Present Tense
Simple Past Tense
2- Present Continuous Tense
Past Continuous Tense
3- Simple Past Tense
Past Perfect Tense
4- Past Continuous Tense
Past Perfect Continuous Tense
5- Future Tense
Conditional
6- Future Continuous Tense
Conditional Continuous Tense
7- Present Perfect Tense
Past Perfect Tense
8- Present Perfect Continuous Tense
Past Perfect Continuous Tense
9- Past Perfect Tense
Past Perfect Tense
10- Past Perfect Continuous Tense
Past Perfect Continuous Tense
11- Future Perfect Tense
Perfect Conditional
12- Future Perfect Continuous Tense
Perfect Conditional Continuous Tense

Direct - Indirect ile örnekler :

Şimdi bir örnek cümle ele alalım ve bu tense’lerin hepsi için uygulayalım.
  1. Ali said “I write a letter.” Ali “Ben bir mektup yazarım.” dedi.


    Ali said that he wrote a letter.
    Ali bir mektup yazdığını söyledi.
     
  2. Ali said “I am writing a letter.”Ali “Ben bir mektup yazıyorum” dedi.

    Ali said that he was writing a letter.Ali bir mektup yazdığını söyledi.
  3.  Ali said “I wrote a letter.” Ali “Ben bir mektup yazdım” dedi.

    Ali said that he had written a letter. Ali bir mektup yazmış olduğunu söyledi.
  4. Ali said “I was writing a letter.”Ali “Bir mektup yazıyordum” dedi.

    Ali said that he had been writing a letter. Ali bir mektup yazmakta olduğunu söyledi.
  5. Ali said “I will write a letter.” Ali “Bir mektup yazacağım” dedi.

    Ali said that he would write a letter.Ali bir mektup yazacağını söyledi.
  6. Ali said “I will be writing a letter.” Ali “Bir mektup yazıyor olacağım” dedi.

    Ali said that he would be writing a letter. Ali bir mektup yazıyor olacağını söyledi.
  7. Ali said “I have written a letter.”Ali “Bir mektup yazdım” dedi.

    Ali said that he had written a letter.Ali bir mektup yazdığını söyledi.
  8. Ali said “I have been writing a letter.”Ali “Bir mektup yazmaktayım” dedi.

    Ali said that he had been writing a letter.Ali bir mektup yazmakta olduğunu söyledi.
  9. Ali said “I had written a letter.”Ali “Bir mektup yazmıştım” dedi.


    Ali said that he had written a letter.Ali bir mektup yazmış olduğunu söyledi.
  10. Ali said “I had been writing a letter.” Ali “Bir mektup yazmaktaydım” dedi.


    Ali said that he had been writing a letter. Ali bir mektup yazmakta olduğunu söyledi.


    Dikkat ederseniz 9. ve 10. sıradaki örneklerimizde “direct” cümledeki fiillerimiz “The Past Perfect Tense” ve “The Past Perfect Continuous Tense” olduğu için “indirect” cümlede de aynı oluyor. Çünkü bu “tense”lerin birer derece daha “past”ı yoktur. Daha fazla “past”laştırmak olanağı olmadığı için aynı kalıyor.

  1. Ali said “I will have written a letter.”
    Ali “Bir mektup yazmış olacağım” dedi.


    Ali said that he would have written a letter.

    Ali bir mektup yazmış olacağını söyledi.

  2. Ali said “I will have been writing a letter.”
    Ali “Bir mektup yazmakta olacağım” dedi.
Ali said that he would have written a letter.”
Ali “Bir mektup yazmakta olacağım” dedi.
  1. Ali said that he would have been writing a letter.
    Ali bir mektup yazmakta olacağını söyledi.
“Direct” cümleler “indirect” cümle haline çevrilirken işaret sıfatları da şöyle bir değişikliğe uğruyor.
 – o (şu)
 these – those bunlar – onlar (şunlar) 
Ayşe said “I saw this house.” Ayşe “Bu evi gördüm” dedi.
Ayşe said that she had seen that house. Ayşe o evi görmüş olduğunu söyledi. 
He said “I bought these books.” O, “Bu kitapları satın aldım” dedi.
He said that he had bought those books. O, o kitapları satın almış olduğunu söyledi.

Zaman zarfları ve yer zarfları sözün aktarıldığı yere ve zamana göre değişikliğe uğrar. Bunlar liste halinde verilmiştir.
Direct
Indirect
Here
There/here  
Now
Then
Today
That day 
Tonight
That night
Tomorrow 
The next day
Yesterday
The day before
Last night 
The night before
Last week 
The week before
Last month
The month before
Last year 
The year before
Next day
The following day
Next week
The following week
Next year
The following year
Ago
Befor

He said “I ate an apple yesterday.”
O “Dün bir elma yedim” dedi. 

He said that he had eaten an apple the day before. O, bir gün önce bir elma yemiş olduğunu söyledi. 

Ayşe said to me “I am going to Ankara tomorrow.”
Ayşe bana “Yarın Ankara’ya gidiyorum” dedi. 

Ayşe told me that she was going to Ankara the next day. Ayşe bana ertesi gün Ankara’ya gideceğini söyledi.
He said “I am a doctor.”O “Ben bir doktorum” dedi.
He said that he was a doctor. O, bir doktor olduğunu söyledi.

Ahmet said “I want to go to Antalya
.” Ahmet “Ben Antalya’ya gitmek isterim” dedi.

Ahmet said that he wanted to go to Antalya
. Ahmet Antalya’ya gitmek istediğini söyledi. 



0 yorum:

Yorum Gönder

Twitter Delicious Facebook Digg Stumbleupon Favorites More

 
Design by Free WordPress Themes | Bloggerized by Lasantha - Premium Blogger Themes | coupon codes